Voorzitter GCVB: ‘Veiligheid staat nu écht overal op de agenda’

Soms lijkt het om moedeloos van te worden: de cijfers over ongevallen in de bouw die maar niet dalen. Toch gaat Koene Talsma onvermoeibaar door, als voorzitter van de Kerngroep van de Governance Code Veiligheid Bouw (GCVB). Hoewel er nog een lange weg is te gaan, ziet Talsma een omslag: veiligheid staat nu écht bovenaan de agenda.

Al jaren ligt het aantal dodelijke ongevallen in de bouw rond de twintig per jaar. Te hoog, en dat is nog even los van de andere (ernstige) niet-dodelijke bouwongevallen. Het doel van nul doden per jaar lijkt onbereikbaar. Is het überhaupt een realistisch doel? “Die vraag stellen we niet meer”, zegt Talsma. “Het moet gewoon.”

Je zou er bijna een beetje moedeloos van worden, maar Talsma steekt er juist graag zijn energie in. “Maar het is inderdaad nog niet goed genoeg. We hebben echt nog een weg te gaan.”

Al jaren ligt het aantal dodelijke ongevallen rond de twintig per jaar. Alleen in 2015 ging het om ‘maar’ negen dodelijke ongevallen.

Écht op de agenda

Maar ondanks die hardnekkige cijfers ziet Talsma het wel positief in. Er is de laatste jaren een omslag: veiligheid staat nu écht overal op de agenda. “Het topmanagement zegt nu ook: het is míjn opgave en zet zich er persoonlijk voor in. En dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat was het niet.”

Ook ziet hij dat het onderwerp in brancheverenigingen prioriteit heeft gekregen door verschillende campagnes en platformen. “En je ziet het ook in onze Governance Code-beweging. We vergaderen nu vier keer paar jaar met de ‘bazen’ om een klap op de besluiten te geven. Zij moeten zorgen dat het gaat gebeuren.” Want goed voorbeeld doet goed volgen, en andersom: “Als de baas er niet in gelooft, en er soms zelf niet naar handelt, dan is je geloofwaardigheid zoek.”

Noodzaak tot regie

Een andere doorbraak ziet Talsma in het overal benoemen van de zogeheten ‘Safety Officers’. Deze veiligheidsmanagers werken direct onder de top van het bedrijf en rapporteren aan het hoogste management. “Drie jaar geleden zag je dat veel minder. Toen had je diverse medewerkers die iets aan veiligheid deden, maar nu zie je functionarissen die daar direct aan de top mee bezig zijn.”

En dat is belangrijk, want wat betreft regie en het algemene veiligheidsbesef kan de bouw nog veel leren van andere branches. “Daar zie je dat die rol van regievoerder expliciet wordt ingevuld.”

Sowieso heeft veiligheid in sectoren als de petrochemie veel meer prioriteit. “Je merkt dat daar in de hele organisatie een andere mindset is. Als er echt wat gebeurt, dan wordt het werk gewoon een dag stilgelegd. Dat kunnen we ons in de gewone bouw – nog – niet voorstellen. Zij hebben een maximale focus op veiligheid, en dan zie je dat de ongevallen ook absoluut dalen.”

Dat kan dus ook zeker in de bouw, vindt Talsma. “Bijna alle ongevallen die ik zie waren absoluut vermijdbaar.”

Lees het complete artikel in Cobouw (25 november 2020)

Koene Talsma tijdens het Veiligheidsontbijt in 2019. Foto: Hans Roggen