Veilig en gezond op de bouwplaats (2) – De vergewisplicht van de opdrachtgever

Veiligheid en gezondheid op de bouwplaats begint bij de opdrachtgever. Maar dat was niet altijd zo. De nieuwe rol van de opdrachtgever in het bouwproces riep in het begin dan ook veel vragen op. Waar moet die opdrachtgever in de ontwerpfase op letten rondom veiligheid en gezondheid? En wat houdt de vergewisplicht precies in? (artikel arbo online).

De implementatie van de bouwprocesbepalingen in de jaren 90 zorgde voor een soort revolutie in de Arbowetgeving. Sindsdien legt de Arbowet namelijk ook verplichtingen op aan de opdrachtgevers en uitvoerende partijen in het bouwproces. Dit kwam ter sprake in deel 1 van dit artikel. In dit tweede deel zoomen we verder in op de veranderde rol van de opdrachtgever: wat houdt zijn vergewisplicht in?

Invulling regelgeving met eigen informatie

In de dagelijkse praktijk ging de bouwsector aan de slag met voorbeeld V&G-plannen, leidraden voor ontwerpers en ander informatiemateriaal. De overheid hield zich afzijdig van deze ontwikkelingen uit het oogpunt van deregulering en marktwerking.

Bouwend Nederland, Stichting Arbouw, Aboma, BNA en andere brancheorganisaties ontwikkelden gaandeweg zelf informatiemateriaal. Daarmee gaven zij verder invulling aan de nogal abstracte regelgeving. Ook de toenmalige Rijksgebouwendienst (nu: het Rijksvastgoedbedrijf) ontwikkelde voor iedereen toegankelijke leidraden.

De Europese Commissie kwam daarnaast met een aanvullende Handleiding over de concrete invulling van de verplichtingen uit de Europese Richtlijn. Helaas is daar in Nederland weinig ruchtbaarheid aan gegeven. Verder publiceerde de toenmalige Inspectie SZW (nu: Nederlandse Arbeidsinspectie) in 2017 een informatieve brochure over de rollen en verplichtingen van de verschillende partijen in het bouwproces.

Op de website van de Arbeidsinspectie is nu meer informatie over deze tools en handreikingen te vinden.

Kern bouwprocesbepalingen: vergewisplicht

Eén begrip dat in de praktijk veel vragen opriep was de zogeheten ‘vergewisplicht’. Omdat het hier gaat om de kern van de bouwprocesbepalingen, ga ik daar even op in. In artikel 2.26 van het Arbeidsomstandighedenbesluit staat letterlijk:

“De opdrachtgever is verplicht in de ontwerpfase zich ervan te vergewissen dat de betrokken werkgevers en zelfstandigen in staat zijn de verplichtingen voor de arbeidsomstandigheden die gelden in de uitvoeringsfase na te komen.”

In deze ene zin wordt behoorlijk wat van een opdrachtgever verwacht. Namelijk: hij moet zich er in de ontwerpfasevan vergewissen (Van Dale: zich zekerheid verschaffen) dat werkgevers en zelfstandigen hun arboverplichtingen kunnen nakomen in de uitvoeringsfase.

Dat houdt in dat die opdrachtgever in zekere mate op de hoogte moet zijn van deze verplichtingen voor werkgevers en zelfstandigen. In het bijzonder gaat het daarbij om de verplichtingen bedoeld in artikel 3, artikel 5 eerste en derde lid en artikel 8 van de Arbowet en hoofdstuk 4, afdeling 5 van het Arbobesluit. Deze verplichting is inmiddels bekend onder de naam ‘vergewisplicht’.

Lees voorbeelden van vergewisplicht in het artikel van arbo online

Lees alle over Veiligheid in Aanbesteding (ViA)

#Veiligheid #aanbesteding #ViA #GCVB #arbo #bouwplaats #gezondheid #ontwerp #ontwerpfase #uitvoeringsfase #vergewisplicht