MKB intrinsiek gemotiveerd voor veiligheid personeel - Philip van Nieuwenhuizen

Philip van Nieuwenhuizen (Voorzitter/directeur van MKB INFRA) vertelt in dit artikel hoe de komst van Veiligheid in Aanbesteding (ViA) en het inzetten van de Safety Culture Ladder (SCL-Veiligheidsladder) bij het midden- en kleinbedrijf in zijn branche is ontvangen en hoe zich dat in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Het MKB is intrinsiek gemotiveerd om medewerkers veilig te laten werken. De introductie van SCL-Veiligheidsladder leek daarom geen probleem te zijn. Toch was het even slikken toen bleek dat het een duur certificeringsproces was. Uiteindelijk is de methodiek heel positief ontvangen. Van Nieuwenhuizen roept op om het ‘approved self assessment’(ASA) niet nu al uit te faseren. Het is een zeer waardevol instrument voor met name kleine bedrijven om op een laagdrempelige manier inzicht te krijgen in wat beter kan op het gebied van veiligheid in de eigen organisatie. Ook het samenvoegen van veiligheidsinstrumenten, zoals ISO en VCA kunnen het gebruik van de SCL-Veiligheidsladder ten goede komen.

Foto: Philip van Nieuwenhuizen (Voorzitter/directeur van MKB INFRA)

Enige jaren geleden werd ik door de voorzitter van de Governance Code Veiligheid in de Bouw benaderd over het onderwerp veiligheid. Hij vertelde mij over het initiatief dat de GCVB in voorbereiding had en vroeg hoe het midden- en kleinbedrijf staat tegenover veiligheid. Ik heb hem toen uitgelegd dat mijn achterban bestaat uit lokaal en regionaal werkende familiebedrijven. Die categorie bedrijven wordt voornamelijk gemotiveerd door de continuïteit van hun onderneming en de opdrachtenstroom en die continuïteit hangt af van de tevredenheid van de klanten. Dat betekent dat je je verzekerd moet weten van kwalitatief goed en gemotiveerd personeel. Dat is het echte ‘kapitaal’ van de onderneming en je zorgt dan ook dat je zo zorgvuldig mogelijk omgaat met dat kapitaal. Niet omdat iemand dat van je verlangt, maar omdat je wil kunnen rekenen op een gezond en gemotiveerd personeelsbestand. Maatschappelijke verantwoordelijkheid is diepgeworteld in het mkb en uit zich op veel manieren waaronder goed werkgeverschap. En omdat je zeker weet dat je een vaste klant kwijtraakt als er verwijtbare incidenten op diens project plaatsvinden.

Intrinsieke motivatie

Midden- en kleinbedrijven hebben dus een intrinsieke motivatie om zich bezig te houden met de veiligheid van hun personeel en dat gaat zelfs nog verder dan de veiligheid op de bouwplaats. Ook de geestelijke fitheid van de medewerkers is bij het mkb van belang, want als je een sociale werkgever bent die zich ook bekommert om de thuissituatie van zijn medewerkers, dan houden zij overdag hun aandacht bij het werk en de eventuele risico’s die ze daarbij lopen. Bovendien versterkt het de binding met de mensen en zullen zij zich ook in de familie- en vriendenkring positief over het bedrijf uitlaten, wat altijd een plus is als je op zoek bent naar gemotiveerd personeel.

Structureel middel

De reactie van de voorzitter van de Governance Code was dus dat het mkb er geen probleem mee zou en kon hebben als er een systematiek zou komen met een op termijn steeds strenger veiligheidsregime dat voor alle ketenpartners zou gaan gelden. Ook voor opdrachtgevers en zonder dat de systematiek zou worden gebruikt om een voorkeurspositie in de concurrentie te geven. Met die principes heb ik als voorzitter van MKB INFRA van harte ingestemd. Zeker in de veronderstelling dat die ladder niet of nauwelijks extra inspanning van onze leden zou vragen. Het ging immers om de veiligheidsbeleving en het gedrag dat bij onze leden en hun medewerkers toch al aanwezig was en niet om het zoveelste lijstje met vinkjes met als beloning nog weer een mooi ingelijst certificaat.

Even slikken, maar we hebben nog veel te winnen

Het was wel even slikken toen een jaar later de uitwerking werd gepresenteerd met een duur certificeringstraject, dat naast en niet gecombineerd met alle bestaande veiligheidsinitiatieven een plaats zou krijgen. Toch hebben we ons toen niet verzet tegen de Veiligheidsladder, want we zagen dat er toch nog veel te winnen is en hebben dat ook aan onze leden voorgehouden. Bijvoorbeeld als ook onze opdrachtgevers de ladder gaan bestijgen en zich daardoor gaan realiseren dat ook zij een cruciale rol hebben in deze. Zij bepalen immers het in de markt zetten van een opdracht en bijhorende condities, zoals locatie, omstandigheden ter plaatse en andere voorwaarden. Zorgvuldige planning en goede voorbereiding kan fouten en ongelukjes door haastwerk voorkomen. Integrale aanpak van projecten en spaarzaam omgaan met nachtwerk zijn andere bijdragen die een veiligheidsbewuste klant kan leveren aan het terugdringen van riskante situaties.

Doorwerking in de keten

En zelfs bij onze leden wordt tijdens een certificeringstraject steeds vaker verrast gereageerd als er toch nog het nodige mogelijk is om ervoor te zorgen dat alle medewerkers ’s avonds gezond weer naar huis gaan. Ook is de doorwerking in de keten iets waar niet iedereen bij stil staat. Je kunt immers je eigen zaakjes heel goed voor elkaar hebben, maar als dan een chauffeur van een leverancier of een onderaannemer niet snapt, waarom je bepaalde maatregelen hebt getroffen, kan het alsnog misgaan. In die lacunes probeert de Veiligheidsladder te voorzien via een laagdrempelige mogelijkheid om ook verder in de keten het veiligheidsbewustzijn te vergoten. Dat is de zogeheten ‘approved self assessment’ (ASA), een instrument om zonder al te veel moeite eens bij jezelf binnen te kijken en aan de hand van dat kijkje tips te krijgen wat er beter kan en moet. Die ‘spiegel’ is op zich een nuttig instrumentarium.

Het ‘approved self assessment’ (ASA) is nog erg nuttig

Als MKB INFRA zouden wij het betreuren als het voornemen om dat ASA binnenkort af te schaffen, ten uitvoer wordt gelegd. Bij onze grotere leden kost een ‘gewone audit’ met externe auditoren al gauw 10 dagen met bijbehorende verletkosten. Dus ondanks dat we de waarde echt wel zien, is het een aanzienlijke inspanning zowel financieel als qua tijd. Daarom is de ASA zeker voor wat kleinere bedrijven erg nuttig om ook mee te komen in het proces zonder een stevige lastenverzwaring naast alle bestaande systemen. Misschien dat de ASA op een langere termijn wel kan worden uit gefaseerd, maar op dit moment is het veel te waardevol om op te geven, want het is bij uitstek geschikt voor partijen die wat verder in de keten zitten, zoals transporteurs en kleine gespecialiseerde onderaannemers of ZZPers, en die een cruciale rol hebben in het dichten van een maximum aan veiligheidslekken.

Ten slotte wil ik oproepen tot rationalisatie. Integratie met allerlei veiligheidsinstrumenten en -regels, zoals de diverse ISO-certificeringen en VCA, kan het draagvlak van de Veiligheidsladder alleen maar ten goede komen.

Philip van Nieuwenhuizen
Voorzitter/directeur MKB INFRA

Lees de complete nieuwsbrief over ViA en SCL van september 2023

Lees meer informatie over ViA en SCL

Meer berichten over ViA