Samen werken aan sterkere veiligheidscultuur in de spoorsector - Saskia Papenhuijzen (ProRail)

Natuurlijk is ze trots dat ProRail afgelopen maart trede vier op de Safety Culture Ladder behaalde. ‘Dit betekent niet dat we klaar zijn’, benadrukt directeur Veiligheid Saskia Papenhuijzen, ‘Veiligheid waarborgen is een continu proces.’ Saskia vertelt hoe ProRail daaraan werkt, samen met de sector.

Veiligheid: Een gedeelde verantwoordelijkheid

ProRail ziet veiligheid als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de hele spoorsector. ‘Als opdrachtgever van vele spoorwerkzaamheden hebben wij daarin een eigen plaats en rol. We werken met gecertificeerde aannemers en partners die veiligheid serieus nemen’, zegt Saskia. ‘Daar staan we voor, ook in de huidige krappe arbeidsmarkt.’

‘Veiligheid zit niet alleen in wet- en regelgeving waaraan je moet voldoen. Veiligheid zit een laag dieper. Het draait erom dat bewust veilig gedrag altijd top of mind is voor iedereen in de organisatie. Ik zie het als mijn taak om dat veiligheidsbewustzijn te vergroten. Je wilt werken met mensen met verstand van zaken die goed kunnen inschatten wat nodig is. Het gaat verder dan regels en protocollen. Als je alles protocolleert, ga je voorbij aan die wijsheid.’

Samen leren in Safety Talks

De Safety Culture Ladder richt zich vooral op het werk buiten. Een groot aantal ProRail collega's werkt echter binnen in verkeersleidingsposten of op kantoor. Hoe verbind je die werelden? Saskia: ‘Veiligheid ontstaat in de wisselwerking tussen de binnen- en buitenwereld. De collega's van beide omgevingen brengen we met allerlei initiatieven bij elkaar.’

Zo organiseert ProRail maandelijks Safety Talks: online bijeenkomsten waarbij een veiligheidsonderwerp in een breder perspectief wordt geplaatst. Alle collega's worden hiervoor actief uitgenodigd. Recent bijvoorbeeld het werk rond Amersfoort Centraal. Daar werd de afgelopen zomer zeven weken lang non-stop aan het spoor gewerkt, met op het hoogtepunt wel 700 monteurs op een dag. Hoe zorg je er dan voor dat veiligheid altijd op één staat? ‘Tijdens de Safety Talk reflecteren we op wat goed ging en welke lessen we meenemen naar toekomstige grootschalige projecten’, vertelt Saskia.

Ook mentale veiligheid krijgt aandacht. ‘We praten over onderwerpen als hoe een treindienstleider wordt opgevangen na een incident. Of hoe je omgaat met cyberveiligheid. Door continu actief het gesprek over veiligheid te stimuleren, verhogen we het bewustzijn binnen de hele organisatie.’

Gedragsaudits

ProRail voert vanaf oktober interne gedragsaudits uit om ook de collega's die vooral actief zijn in de kantooromgeving zich bewust te maken van hoe veiligheid ook hun werk en gedrag raakt.

Walk the Talk

Tijdens de branchedagen die ProRail organiseert, leren collega's en ketenpartners van elkaar en van externe experts. Over bijvoorbeeld arboveiligheid. ‘Hoe zorgen we er gezamenlijk voor dat we vooraan in het proces, al bij het ontwerp, goed over de veiligheid nadenken.’ ProRail neemt deel aan Safety Walks, waarbij medewerkers en ketenpartners samen een spoor- of bouwproject bezoeken om in de praktijk te zien en te ervaren hoe veiligheid georganiseerd wordt. Saskia: ‘Zo liepen we samen met de aannemer en bouwmanager over het bouwterrein van Utrecht Centraal. Vooraf bespraken we hoe de toedeling van treinvrije periodes verloopt; dit is een complexe puzzel tussen treinen laten rijden en werken aan het spoor. Om het werk uit te voeren moeten materiaal en materieel ook op tijd het spoor op, wat extra planning vraagt. De exacte veiligheidsmaatregelen worden pas later in het proces duidelijk, wat aanpassingen soms lastig maakt, zeker omdat de dienstregeling vaak al vaststaat. De samenwerking tussen bouwmanager en aannemer is essentieel om hierin de juiste afwegingen te maken en het werk goed te regelen.’

‘Samen leren en verbeteren is essentieel om te blijven begrijpen welke risico's er zijn en hoe we samen veilig werken kunnen bevorderen’, aldus Saskia. ‘Zo zorgen we er samen voor dat het op en om het spoor veilig is.’

Lees de complete nieuwsbrief ViA van september 2024

Meer berichten over ViA