Op onze bouwplaatsen vinden nog te veel zeer ernstige incidenten plaats met manoeuvrerende voertuigen en machines. Bij enkele aanrijdingen waren dodelijke slachtoffers te betreuren. De Ondertekenaars van de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) vinden dat er meer moet worden gedaan aan het voorkomen van aanrijdingen door manoeuvrerende voertuigen en machines dan tot dan toe in de branche gebruikelijk was. Daarom hebben we in overleg met betrokken organisaties een nieuw beleid opgesteld in 2021.

Wij zijn van mening dat we met deze stap onze werkvakken en bouwplaatsen samen weer een stuk veiliger kunnen maken. We realiseren ons ook dat met dit nieuwe beleid en de (extra) maatregelen het risico op een aanrijding aanwezig blijft. Blijf je medewerkers (van bouwplaatsontwerper, adviseur, leverancier tot bouwplaatsmedewerker) daarom wijzen op de gevaren in het werkvak en op de bouwplaats.

“Wij willen dat dit beleid de nieuwe standaard wordt.”

Het nieuwe beleid van 2021 vervangt het eerder door de GCVB vastgestelde ‘Beleid aanrijdbeveiliging personen op voertuigen en bouwmachines versie 2.0’. Dit nieuwe beleidsdocument is geschreven omdat het voorgaande beleid enkel focus had op het voorschrijven van technische maatregelen, zoals camera’s en achteruitrijdsignalering. Het nieuwe beleid gaat verder.

Als je risico’s wilt aanpakken, moet je dat doen conform de arbeidshygiënische strategie: eerst de bron aanpakken. Als dat niet lukt, ga je de bron afschermen. Als dat niet lukt… enfin, dan zak je steeds verder in je maatregelen naar beneden toe. Het is dus het ‘stappenplan’ uit de arbo-regelgeving, maar dan toegepast op het risico van aanrijding op de bouwplaats. Het nieuwe beleid geldt voor álle voertuigen en machines op en rond de bouwplaats.

LEES DE UITGEBREIDE TOELICHTING TOEPASSEN ARBEIDSHYGIËNISCHE STRATEGIE

Per 1 januari 2021 hanteren de Ondertekenaars van de GCVB en hun onderaannemers/leveranciers dit nieuwe beleid. Vanaf 1 januari 2022 wordt dit beleid voorgeschreven. Ook Onderschrijvers van de GCVB hanteren de uitgangspunten van dit beleid en passen deze toe.

We zetten ons in om dit beleid sector breed uit te dragen en werken samen met opdrachtgevers (zoals gemeentes en provincies) aan deze nieuwe standaard. De implementatie wordt actief en breed ondersteund, o.a. door het geven van presentaties en met een compleet draaiboek voor implementatie. Gebruik ook de downloads onderaan deze pagina.

Ook in de Generieke Poortinstructie wordt aandacht besteed aan de TOP5-risico's in de bouw. 

Stap 1 bij het verminderen van aanrijdgevaar is voorkomen dat we achteruitrijden (arbeidshygiënische strategie). Maar als dat toch moet, dan willen we dat natuurlijk zo veilig mogelijk doen.

Om de technische ontwikkelingen te versnellen, hebben Heijmans, Millenaar & van Schaik en Dura Vermeer een prijsvraag georganiseerd in 2024. Met deze prijsvraag werden marktpartijen uitgedaagd om met (technologische) oplossingen te komen om aanrijdingen tussen mens en achteruitrijdende voertuigen tegen te gaan.

Samen met de drie leveranciers van de winnende inzendingen zijn de initiatiefnemers een vervolgtraject aangegaan. Ze hebben tests gedaan om te kijken of deze oplossingen in de praktijk goed werken.

Na afronding van deze tests (zie Best Practices Achteruitrijbeveiliging), zal de GCVB de lessen delen en dit initiatief verder uitbreiden naar de hele sector. Ons doel is het bewustzijn binnen de sector over de (technische) mogelijkheden op de voertuigen te vergroten, zodat de implementatie ervan sneller gemeengoed wordt.

Veel moderne vrachtwagens en materieelstukken beschikken al over achteruitkijkcamera's, alleen reageren deze niet op de omstandigheden buiten het voertuig. De chauffeur/machinist moet de display zelf in de gaten houden en op eigen initiatief reageren op basis van wat er op de display te zien is.

De in de test gebruikte technologie van de aanrijdbeveiliging werkt met camerasystemen, die door middel van AI-toepassingen mensen op de beelden kunnen herkennen. Wanneer het systeem de aanwezigheid van een mens herkent, kan binnen een bereik van 3, 2 of 1,5 meter van het voertuig vandaan, een ander outputsignaal gegenereerd worden.

1. Detectie en signalering (bestuurder moet reageren)
   Het AI-algoritme registreert een persoon binnen het bereik van 3 meter en kan door optische en auditieve signalen de chauffeur/machinist waarschuwen.
   De bestuurder van het voertuig moet vervolgens op deze signalen reageren door zelf te remmen. De benodigde camerasystemen zijn betrekkelijk eenvoudig te realiseren, omdat ze verder geen interactie hebben met andere systemen op het voertuig.
2. Ingrijpen op het remsysteem (buiten bestuurder om)
   Het AI-algoritme registreert een persoon binnen het bereik van 3 meter en grijpt bij een achteruitrijsnelheid van < 10 km/h in op het remsysteem. Zo wordt het voertuig binnen 3 meter tot stilstand gebracht zonder handelingen van de bestuurder. Deze oplossing vergt logischerwijze meer ingrijpende aanpassingen aan het voertuig.
   Deze techniek is zeker niet nieuw. Dergelijke systemen die automatisch ingrijpen zijn tot nu toe vaak alleen geïnstalleerd aan de voorkant van het voertuig.

Afhankelijk van de leverancier van het materieelstuk, kan aansluiting gezocht worden bij al bestaande (veiligheids)opties die geleverd worden. Zo kan de AI-camera vaak gekoppeld worden aan, of vervangen worden voor het originele camera- of radarsysteem, dat al af fabriek op de machine geïnstalleerd was.

Beter zicht met minder schermen
Het toevoegen van extra schermen in de cabine kan de overzichtelijkheid voor de chauffeur of machinist verminderen. Hoe meer signalen er in de gaten gehouden moeten worden, hoe groter de kans dat er iets over het hoofd wordt gezien. Daarom geven wij de voorkeur aan het weergeven van de output van de (nieuwe) AI-camera op een al bestaande display in de cabine. Dit zorgt voor een efficiëntere en veiligere werkomgeving.

Om de systemen van de verschillende leveranciers in uiteenlopende situaties in de pratijk te testen, zijn een aantal pilots gedaan:

Lees meer over de pilots innovatie achteruitrijbeveiliging

De voorlopige conclusie is dat alle drie de systemen naar behoren functioneren. Vooruitlopend op goedkeuring van de fabrikant past Dura Vermeer alle zandbaanwalsen alvast aan met een akoestische signalering van Brigade.

Heijmans gaat acht materieelstukken uit zijn vloot uitrusten met een nieuwe veiligheidsinnovatie: AI-detectieassistent voor bouwvoertuigen. Ook één vrachtwagen wordt met toepassing uitgerust. Later dit jaar wordt nog de AI-noodremassistent gemonteerd.

Meedoen en meer informatie
We roepen alle bedrijven in de sector op om oplossingen aan te dragen om aanrijdingen met achteruitrijdende voertuigen te voorkomen. Samen kunnen we zorgen voor een veiligere werkomgeving. Heb jij een goed idee? Laat het ons weten en help mee om ongelukken te voorkomen!

Wil je mee doen inhoudelijke informatie over dit onderwerp? Neem dan rechtstreeks contact op met een van de leden van de Kerngroep (Heijmans en Dura Vermeer) of mail naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..