GCVB geeft extra aandacht aan de gezamenlijke TOP-5 veiligheidsrisico’s van de ondertekenaars van de GCVB. Vallen van hoogte is het tweede TOP-5 Risico.

• Aanrijdgevaar
• Vallen van hoogte
• Elektrocutie
• Hijsen en transport van bouwdelen en materialen
• Gevaarlijke stoffen (waaronder ook asbest, Chroom6 en fijnstof)

Vallen van hoogte is één van de meest voorkomende ongevallen in de bouw. Met grote gevolgen. Zowel voor het slachtoffer als de nabestaanden.

Alle val-ongevallen

• 78% gebeurt lager dan 2,5 meter
• 33% hiervan is met een ladder, trap of opstapje
• In 31% verloor de medewerker balans

Boven de 2,5 meter

• 22% gebeurt boven de 2,5 meter
• 38% hiervan valt van een steiger
• 31% valt van een dak, vloer of platform

(data opgehaald bij ondertekenaars GCVB)

Vanaf mei 2023 zullen de ondertekenaars van de GCVB extra aandacht geven aan Vallen van hoogte als één van de TOP-5 veiligheidsrisico's in de bouw. Hiermee willen we de gehele bouwsector inspireren om extra aandacht te geven aan het voorkomen van vallen van hoogte. De aandacht ligt hierbij niet op vallen van grote hoogte, maar juist op valongevallen onder 2,5 meter. 

Om dit te ondersteunen zijn meerdere middelen ontwikkeld en beschikbaar ter ondersteuning. Deze staan onderaan de webpagina, zijn downloadbaar en direct te gebruiken.

We roepen samenwerkende partijen, ondertekenaars van de GCVB en overige brancheleden op in deze periode hun steentje bij te dragen en ook aandacht te geven aan valgevaar. Als we daarbij gebruikmaken van de beschikbaar gestelde universele middelen, wordt de campagne extra zichtbaar en vergroten we de impact.

Denk erover na bij de inrichting van de bouwplaats en het materiaal dat wordt ingekocht.
Houd al bij het ontwerpen van de bouwplaats en het inkopen van materialen rekening met het valrisico. Wat kun je vooraf al doen om dit risico te beperken? Is bijvoorbeeld de ondergrond stabiel? Worden de juiste (rol-)steigers gebruikt? Zijn de materialen voor jouw team veilig te gebruiken en bedoeld voor het werk dat jouw team zal verrichten?

Neem het risico op vallen van hoogte mee in de uitvoerings-RI&E en in de werkinstructies en zie toe op de uitvoering ervan.
Check goed of de beheersmaatregelen op de bouwplaats worden uitgevoerd. Zorg ervoor dat de RI&E echt is afgestemd op het werk dat op dat moment gedaan moet worden en de specifieke risico’s. Besteed extra aandacht aan het werken op lagere hoogten!

Overleg met collega’s ter plaatse
Elke situatie is anders. Overleg daarom met je collega’s op de bouwplaats. Vraag of zij nog ideeën of opmerkingen hebben met betrekking tot de veiligheidsmaatregelen. Besteed aandacht aan het risico van vallen van hoogte bij de Safety start of toolboxmeeting. Voer bij werken onder de 2,5 meter altijd een LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse) uit. Pas de nodige maatregelen direct toe en overleg bij twijfel met de opdrachtgever over veiligere alternatieven.

Gebruik de ondersteunende communicatiemiddelen, kennisbronnen en tools opnderaan deze pagina.

Geef het goede voorbeeld
Als manager ben je ervoor verantwoordelijk dat jouw medewerkers goed zijn opgeleid. Zij moeten de juiste instructies hebben gekregen voordat zij aan het werk gaan. Je hebt een voorbeeldfunctie als het gaat om veilig werken en het bespreekbaar maken van onveilige situaties. Zeker wanneer de tijdsdruk hoog is of budgetten onder druk staan. Jouw medewerkers rekenen juist dan op jou. Zij verwachten dat jij zorgt voor een veilige uitvoering van hun werk. Houd je aan veiligheidsregels en laat zien dat jij gevaarlijke situaties herkent. Ga in gesprek met medewerkers over onveilige situaties op en rond de bouwplaats of werkplek. Nodig ze uit om met veilige alternatieven te komen en betrek hen daarmee bij dit proces.
 

Creëer een veilige werkomgeving
Een belangrijk aspect in veiligheid is dat je elkaar kunt aanspreken als het niet veilig is. Hiervoor is een veilige werkomgeving belangrijk, en daar heb jij grote invloed op. Hoe doe je dat? Creëer een cultuur waarin mensen elkaar durven aan te spreken. Daag je medewerkers uit om dit ook daadwerkelijk te doen. Stimuleer het melden van (bijna-) ongevallen en laat zien dat je de meldingen kent en serieus neemt. Wees transparant over de afhandeling van de meldingen en laat zien wat er verbetert.

Wees zichtbaar
Om het goede voorbeeld te geven en een veilige werkcultuur te creëren, moet je zichtbaar zijn. Zorg er dus voor dat je regelmatig op de werkplek aanwezig bent voor bijvoorbeeld een Safety Walk. Ga in gesprek met jouw medewerkers over de risico’s die zij lopen en vraag wat zij nodig hebben om deze te beheersen. 

Gebruik de ondersteunende communicatiemiddelen, kennisbronnen en tools onderaan deze pagina.

Bij werken op hoogte is er sprake van valgevaar. De meest voorkomende ongevalscenario's zijn hierbij vallen van daken, vloeren, ladders, trappen of steigers. Niet alleen de hoogte, maar ook het karakter van de werkzaamheden en de directe omgeving bepalen het aanwezige gevaar. De meeste ongevallen door vallen ontstaan door het verlies van evenwicht, onvoldoende beveiliging of het ontbreken daarvan en verkeerd gebruik van arbeidsmiddelen zoals een ladder of steiger. Valgevaar moet worden voorkomen.

De werkgever moet de werkplek beveiligen bij werkzaamheden waarbij er sprake is van valgevaar. (1) De maatregelen moeten zo veel mogelijk het gevaar van vallen wegnemen.
(2) Als dat om technische reden niet kan moet de ‘Arbeidshygiënische Strategie’ worden gevolgd en moeten collectieve maatregelen worden genomen. (3) Indien collectieve maatregelen onvoldoende bescherming bieden dan moeten individuele maatregelen worden toegepast. (4) Wordt het valgevaar hiermee niet voldoende beheerst dan moeten PBM’s worden gebruikt. Het aanpakken van valgevaar wordt urgenter naarmate de gevolgen van een val ernstiger zijn.

Lees wat de wet- en regelgeving over valgevaar zegt en welke wettelijke verplichtingen je hebt.

• Werken op hoogte - Arboportaal
• Richtlijn Steigers
• Hoe werk je veilig op hoogte? - Volandis
• Leidraad werken met werkbak en werkplatform - arboportaal
• Werkinstructies en arbocatalogus - Verticaal transport
• Werken op hoogte - Bouwend Nederland
• Preventie vallen van hoogte - Platform Preventie Valgevaar
• Overige kennisbronnen

Ook in de Generieke Poortinstructie wordt aandacht besteed aan de TOP5-risico's in de bouw.